ISSN: 1906-117X

วารสาร

การพัฒนาทักษะการคิดอย่างเป็นระบบโดยใช้เทคนิคแผนที่ความคิด

The Development of System Thinking Skills Using Mind Mapping Technique
ขอบเขต: หลักสูตรการสอน

รุ่งทิวา นาวีพัฒนา

โรงเรียนเทคโนโลยีทันตกรรม คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

บทคัดย่อ

การพัฒนาผู้เรียนให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพด้วยกระบวนการเรียนรู้ เพื่อความเจริญงอกงามของบุคคลและสังคม ต้องอาศัยครูผู้สอนที่มีทักษะในการจัดการเรียนรู้ มีเจตคติต่อวิชาชีพครูที่ดี มีแรงจูงใจ ใฝ่สัมฤทธิ์สูง โดยเฉพาะในยุคศตวรรษที่ 21 ซึ่งปัจจุบันนี้ปัญหาที่สําคัญของการศึกษา คือ การจัดการเรียนการสอนของครูไทยส่วนใหญ่เป็นการถ่ายทอดข้อมูลมากกว่าชี้แนะวิธีการหาความรู้ การวัดผลที่ใช้ข้อสอบวัดเฉพาะความจํา ไม่ได้ปลูกฝังกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ ผู้เรียนจึงขาดทักษะในการวางแผนการทำงานและไม่มีความอดทนที่จะขบคิดปัญหาเป็นเวลานานๆ ไม่สามารถตอบประเด็นคำถามต่างๆ ที่เกี่ยวกับเนื้อหาในรายวิชาได้ ดังนั้น การพัฒนาทักษะทางด้านการคิดเป็นประเด็นที่สำคัญ ทางผู้เขียนจึงเล็งเห็นความสำคัญในการพัฒนาทักษะการคิดอย่างเป็นระบบโดยใช้เทคนิคแผนที่ความคิด นำมาช่วยส่งเสริมให้ผู้เรียนได้มีการเรียนรู้ มีการใช้ความคิดอย่างเป็นระบบและจัดระเบียบความคิด อีกทั้งยังสามารถสรุปความคิดเป็นของตนเองได้ ซึ่งเป็นเทคนิคที่ช่วยในการกระตุ้นความจำและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เรียนได้ดียิ่งขึ้น

Abstract

Developing learner, have a potentiality with learning process for improving to person and society, requires skill of teacher; learning management, good attitude, motivation in the 21st century. The major problem of education, is teaching of thai teacher, is transmission of information than suggest how to search. The result of examination, is test of memory, performs the learner cannot respond the question due to lack of plan skill and patient to do work for long time. Therefore, the development of thinking skills is an important issue. The author realizes the importance of developing systematic thinking skills using mind mapping techniques. This technique improve that the learner uses their thinking systematically, organize their thoughts and summarize their own thoughts. The mind mapping technique assist to provoke the memory and creativity of the learner.

คำสำคัญ

ทักษะการคิดอย่างเป็นระบบ, แผนที่ความคิด

Keywords

System Thinking Skills, Mind Mapping

เอกสารอ้างอิง

คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2542). แนวการจัดการศึกษาตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: สถาบันแห่งชาติเพื่อการปฏิรูปการศึกษา.
จิรัฐ ชวนชม, นงลักษณ์ โพธิ์ไพจิตร และชิดชม กันจุฬา. (2559). การจัดการเรียนการสอนโดยจัดทำแผนที่ความคิดเพื่อพัฒนาการคิดอย่างเป็นระบบของผู้เรียน. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์, 6(1), 151-158.
ทิศนา แขมมณี และคณะวิทยาการด้านการคิด. (2544). กรุงเทพมหานคร: บริษัทเดอะมาสเตอร์กรุ๊ปแมเนจเมน จํากัด.
ทิศนา แขมมณี. (2545). ศาสตร์การสอน. องค์ความรู้ที่จัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมฺพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นัฐจา พันธ์สุทธิ. (2551). สร้าง Mind Map อย่างมีประสิทธิภาพด้วย Free Mind. กรุงเทพมหานคร: ซัคเซส มีเดีย.
บุญเลี้ยง ทุมทอง. (2553). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนากระบวนการคิดเชิงระบบวิชาคณิตศาสตร์ ระดับช่วงชั้นที่ 4. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยขอนแก่น). สืบค้นจาก https://dric.nrct.go.th/index.php?/Search/SearchDetail/257806.
ศรัญญ จุฬารี. (2561). ความสามารถในการคิดอย่างเป็นระบบของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี: มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีสุรนารี.
สราวุธ พัชรชมพู. (2559). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนเพื่อเสริมสร้างความสามารถในการคิดเชิงระบบ สำหรับนักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราช ภัฎนครสวรรค์). สืบค้นจาก http://ns.nsru.ac.th/bitstream/nsru/135/1/Sarawut_Patcharachompu.pdf
สมศักดิ์ สินธุระเวชญ์. (2542). มุ่งสู่คุณภาพการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: วัฒนพานิช.
Buzan, T. &; Buzan, B. (1997). The Mind map book: Radiant thinking. London: BBC.